Balansverstoring op de grond

Balanverstoring lijkt wel vooral iets van tachi-waza, maar deze internetleraar legt prima uit hoe je het gevoel van balans bij je partner kunt hebben en verstoren, in dit kleine filmpje over een sankaku-jime. Het legt de principes van judo in newaza goed uit (vind ik) omdat het uitgaat van beweging en positie van de partner, waarop je dan een antwoord vindt om hem in de positie te krijgen voor de ippon. Je voelt zijn beweging, en daarvan uitgaande ga je hem op een bepaalde wijze kantelen. Newaza kuzushi...

Domo arigato gozaimashita

Aan het einde van een aikido-les zeggen de aikidoka tegen de sensei en elkaar "Domo arigato gozaimasu/mashita" (altijd in hiragana: どうもありがとうございます of どうもありがとうございました)

Ze doen dit gewoonlijk meteen na het buigen, en het is zo nog deel van de les.

Wat heeft dat te betekenen?

-- domo(u) : zeer veel

-- arigato(u) : dank

-- gozaimasu/gozaimashita : beleefdheidsvorm naar anderen die je hoger acht dan jezelf.

(Het verschil tussen gozaimasu en gozaimashita, is dat de laatste vorm de verleden tijd uitdrukt, waarmee je uitdrukt: heel veel dank voor wat je reeds hebt gekregen/meegemaakt/geleerd, etc. maar wat nu voorbij is.)

Dit zeg je niet alleen tegen de sensei, maar ook tegen elkaar! Want je bent partners op de tatami, en dús elkaars 'instrument' om veel te leren. In aikido-kringen wordt dat soms nogal eens beperkt tot de dank aan de sensei en sempai, maar dat is een erg beperkte visie op leren in budo.

Dankbaarheid. Het is een houding die judoka zich ook wel eens zouden mogen aantrekken eigenlijk. Sommige judoka zeggen wel vriendelijkheden tegen de sensei/trainer in de sfeer van 'bedankt, fijne les', maar er is bij de meesten geen echte houding van dankbaarheid zichtbaar. Wat zich dan ook uit in verdere omgangsvormen uiteraard. Ik heb met een groot aantal mede-judoka wél echt zo'n dankbaar gevoel, en we zeggen dat ook vaak tegen elkaar.

Eigenlijk is dat weglaten van dankwoorden niet alleen zwak vanuit de Japanse tradities, waar respect/eerbied (rei) en dankbaarheid bij elkaar horen als ying en yang, maar ook vanuit een gewone houding waarin we beseffen dat judo LEREN is en dat we dus dankbaar zijn voor alle waardevolle LESSEN die we als mens hebben gekregen van de keiko/training. Het mógen hebben van de les is geen vanzelfsprekendheid, althans, dat zou het niet moeten zijn. Vind ik.

De Japanse begroetingsrituelen zijn best rijk van inhoud. Niet alleen het buigen en rei zeggen is essentieel, maar ook het bezinnende mokuso, kiotsuke, de concentratie (muga mushin), én een afsluitende dank aan elkaar.  Het is deel van de geest van het judo, die zich tijdens de keiko uitdrukt in de wijze waarop men bewust met elkaar omgaat.

Geen smoesjes

"Altijd en overal: geen smoesjes."

Dit moeten we maar niet te hard roepen in ons land. Gelukkig dat deze woorden in de mond worden gelegd van een sportieve en knappe vrouw, dan kijken de heren er misschien even wat langer naar dan anders. ;-)

We zijn in ons land helaas meesters geworden in uitvluchten. Ook in het judo. Een mentale kwestie uiteraard, die wel wat samenhangt met waar ik de laatste weken wel vaker of schreef: wat ik zou noemen het 'zieligheidscomplex'. Mensen die allemaal denken dat ze iets mankeren, iets ergs hebben meegemaakt en dan 'recht' zouden hebben op medelijden, een uitzonderingspositie of zelfs... een reden om van alles niet te hoeven doen. Zo bezien kan de mat wel leeg blijven hoor. Want wie moet dan eigenlijk wél keihard trainen? Hebben we niet allemaal wel een reden om niet.... ???

Jazeker, ik durf gerust te zeggen dat ik nét iets te veel mensen meemaak die van hun 'problemen' een excuus maken om niks te doen, of zich ergens aan te onttrekken. Je zieligheid als smoesje.

Het érgste vind ik dan als mensen er achter aan zeggen "Sorry hoor, ik kan er toch ook niks aan doen dat ik..." 

Grrrrrrrr dat is nou nét het punt. Er zijn twee soorten mensen, denk ik dan. Die denken in uitvluchten of oplossingen. We kunnen er in heel veel gevallen namelijk wél iets mee doen. We kunnen er wellicht niks aan doen dat we 'iets' hebben, maar we zijn verdorie niet zielig en we kunnen er altijd, ALTIJD iets mee doen.

Dussss... de bevallige dame heeft gelijk met 'haar spreuk'. Geen smoesjes. Altijd en overal een kans om aan te pakken en je eigen 'probleem' te overwinnen.

Judo MIND project (1)

De All Japan Judo Federation heeft op 1 april het "Judo MIND Project Special Committee" gelanceerd. De voorzitter is: Yasuhiro Yamashita, en de vice-voorzitter Uno Hiromasa.

De bedoeling is om MIND te lezen als "geest" in het Engels, het voelen van de geest van de leer van Jigoro Kano sensei.

"MIND" is ook het woord, de beginletters van Engelse woorden.

Vertaald: "Manieren, onafhankelijkheid, adel/deugdzaamheid, waardigheid."

Deze vier elementen zijn sleutels voor de mindset van een judoka.

Deze actie, uiteraard nauw verbonden met de door Yasuhiro Yamashita sterk gepromote judo renaissance, waarover ik vorige zomer enkele blogjes schreef, zie hier, en daarna elke week een nieuw blog, vooral deze: deel 4. Het huidige MIND-project is voortgekomen uit een aanvankelijk project tegen negatief geweld en seksuele intimidatie. Geweld, verbaal geweld, seksuele intimidatie, machtsmisbruik, ongepast leiderschap is vanzelfsprekend not done voor degenen die willen judo. Het "Judo MIND" project wil een positief tegenwicht bieden tegenover de dingen die we niet willen, een nieuwe geest in het judo laten ontstaan.

Het is interessant dat men in Japan zoveel aandacht heeft voor de geestelijke waarden die in het judo besloten liggen. Het kan mij weer motiveren om over deze onderwerpen in de komende maanden blogjes te schrijven, want elk van die vier woorden hebben een typische judo-houding in zich. Het eerste woord 礼儀 (reigi) heb ik al eens eerder op dit blog besproken (pagina "rei-eerbied") Het wordt dus nu in Japan nog meer opgepikt dan tevoren.

Op een judoforum werd meteen het commentaar gegeven: "Yamashita heeft het goed gezien. De opvoeding van mensen om goede burgers te zijn, begint met goede manieren. Helaas heeft een groot deel van de wereld zich afgesloten voor dat concept." (Bill, E-budo 18-4-2014)

Wordt vervolgd dus…

ADHD en andere stoornissen. Voortschrijdend inzicht?

Mitesco heeft ook buiten het judo (beroepsmatig) te maken met jeugdgroepen en opvoeding. Momenteel werk ik regelmatig met een groep van 40 kinderen van 7-8 jaar en als je die groep bekijkt, denk je regelmatig: 'een groot deel heeft ernstige gedragsstoornissen'. Je krijgt geen aandacht, men doet gewoon geen huiswerk, ze gedragen zich chaotisch, onbeschoft, ongemotiveerd. Laatst werd er een kind gebracht dat hysterisch begon te slaan en gillen toen mama weer naar huis wilde gaan. Wat is er toch aan de hand met de jeugd, denk je dan?

Op Facebook trof ik een treffend plaatje aan.

Het is erg de spijker op de kop. Het plaatje komt van een Amerikaanse site die de idiote tendens aanklaagt om kinderen vol te proppen met medicatie voor allerlei psychische klachten. 90% van de wereldproductie Ritalin wordt in Amerikaanse ADHD-'patienten' gestopt, zeggen ze.

Waar het mij om gaat, is dat we uiteraard allemaal waarnemen dat kinderen zich vaak vreselijk gedragen. En dat is wel erger geworden de laatste 40 jaar, zeker weten. Het is zeker waar dat het dreigt te escaleren, zeker binnen bepaalde groepen in de samenleving - als we niets doen.

Opvallend is daarbij wél dat we onderscheid maken, ik wil bijna zeggen: discrimineren. Als een autochtoon kind zich misdraagt, leggen we de schuld graag bij een psychisch probleem. "Wij kunnen er niks aan doen, hij heeft ADHD..." Als een Marokkaans kind zich misdraagt, zeggen we al snel dat het ligt aan de cultuur en de opvoeding thuis (of het gebrek daar aan). Met het grootste gemak stellen we eigenlijk, dat de opvoeding bij sommige culturen niet deugt (Marokko e.a.) en bij onze cultuur wél. Het ligt niet aan de gezinnen en onze opvoeding dat kinderen van nu zo onhandelbaar kunnen doen. Nee hoor, echt niet... LMAO

We steken onze kop massaal in het zand. We verklaren onze kinderen nog liever ziek dan dat we onze eigen opvoeding eens onder de loep nemen. (En we vullen tussendoor de zakken van de farmaceutische industrie.) En we maken ons schuldig aan een bizarre manier van discriminatie, waar een zekere Geert W. nog jaloers op zou kunnen zijn, want we verklaren ons eigen autochtone cultuurtje boven alle kritiek verheven en leggen alle opvoedingsproblemen bij de allochtonen neer, alsof die daar niet weten hoe het hoort.

In het eerder genoemde chaotische groepje waar ik zelf les geef, zitten denk ik toch erg weinig kinderen die lijden aan ADHD of bipolaire stoornissen e.d. Waar die (autochtone) kindjes aan lijden is: opvoedingsstoornissen. Deze kinderen zijn onhandelbaar omdat ze volstrekt on.op.ge.voed zijn. Volstrekt. Je kunt aan deze kinderen heel goed merken dat de ouders zélf niet weten wat ze met hun kinderen aan moeten. Ze hebben in hun gezinnen overduidelijk geen balans tussen ja en nee, tussen grenzen die mensen onder elkaar moeten trekken, geen vaste normen en fatsoen. Deze kinderen weten gewoon niet waar ze aan toe zijn, omdat papa en mama merendeels door hun drukke en materialistische leventje de kinderen niet consequent benaderen, of onzeker geworden zijn, zelf ook geen houvast hebben. En ze dus niet opvoeden. Iedereen die honden africht, weet dat je een hond vals kunt maken door hem niet consequent te straffen of te belonen. In gezinnen waar die consequentie niet bestaat, worden kinderen als het ware 'valse honden' of in ieder geval: kinderen die niet weten hoe ze zich moeten gedragen.

We moesten eens ophouden in onze westerse wereld met:

a) onze kinderen ziek te verklaren, en 

b) de schuld van problemen bij andere bevolkingsgroepen te leggen.

We moesten eens beginnen met autochtone ouders en gezinnen een stuk heropvoeding te geven. Al die prachtige etiketjes van ADHD, stoornissen, autisme, etc. zijn geen voortschrijdend medisch inzicht. Het voortschrijdend inzicht zou mogen zijn dat we inzien dat we een opvoedingsprobleem hebben in onze westerse wereld. Onze chaotische generatie genezen we niet met etiketten en pillen, maar met structuur en heldere kaders. 

Oh ja, dit is een judoblog. Jazeker, als judolessen die structuur en heldere kaders aanreiken, en kinderen even spelenderwijs losrukken van hun smartphone-autisme, en ze eens lekker fysiek met elkaar bezig laten zijn, kan dat bijdragen aan hun her-opvoeding. Maar wellicht moesten we in onze sportscholen ook eens judo geven voor ouders. Judo als gezinstherapie, hulp bij opvoeding.

Eerst de kunst verstaan

Niet zolang geleden las ik een artikel waarbij judo werd vergeleken met boogschieten. Daarin werd door de auteur gesteld, dat competitie soms nadelig kan zijn om de 'kunst' van het judo te beheersen. 

Judo als systeem van lichamelijke opvoeding, heeft namelijk een ander doel dan het winnen van een wedstrijd. Het gaat meer om het goed gebruiken van je energie (en het dienen van de samenleving). Dat goede gebruik (sei-ryoku zen-yo) wordt pas verwerkelijkt als de judoka leert zijn spieren goed te gebruiken, en soepel te bewegen. Dat vraagt dat een judoka een heel goed gevoel gaat ontwikkelen voor zijn eigen lichaam - en dat van zijn partner. Het bereiken van dat gevoel, vraagt jarenlange toeleg op basis-vaardigheden die meer voortkomen uit het begrijpen en aanvoelen van houding, ademhaling, beweging, training van specifieke spieren, dan van 'truukjes' en tactieken, of zelfs van specifieke technieken. Het gevoel voor elkaars balans is meer het basisgevoel van je hele lichaam, dan een techniek.

De 'kunst' van mooi en effectief judo wordt daarom het best bereikt als de judoka zijn eigen lichaam als een kunststuk weet in te zetten. En dat bewonderen we bij sommige judoka als we ze bezig zien. Wij snappen soms niet waarom, maar hun soepelheid is artistiek; hun kata ware kunst.

Een boogschutter wordt daarom niet geleerd te schieten met een roos voor zijn neus. Want... dat gaat de beoefenaar laten focussen op het verkeerde doel. Nu zal men denken: boogschieten is toch raak schieten? Ja, op den duur. Net zoals een judoka op den duur een ippon wil scoren.  Maar omdat een boog het nodige weegt, en het een zéér fijnzinnige bediening vraagt om een pijl over een grote afstand precies in de roos te schieten, wordt de beginnende boogschutter geleerd op kortere afstand gewoon op een blank doel te schieten. Waar de pijl terecht komt, is minder belangrijk dan het eindeloos oefenen van de juiste stand van het hele lichaam, de juiste spierbeheersing en ademhaling bij aanspannen en loslaten, het leren focussen van de blik, etc. etc... En dat kost zeer veel tijd en toeleg. Een goede boogschutter moet éérst dat onder de knie hebben, en pas dán kan hij leren raak te schieten. Boogschieten is een kunst, niet alleen een sport...

En zo komen we terug bij judo. Judoka willen vaak te snel resultaat zien en dat zet ze onder druk. Zeker kinderen kunnen vaak erg competitief ingesteld zijn, en de aandacht voor de basis negeren. Focussen op sport en de kunst vergeten. Het is verleidelijk om de jonge judoka zoet te houden en dan maar liever middelmatige wedstrijden te stimuleren, ook al leren ze er nooit de basis van judo mee. Een boogschutter valt met die instelling onmiddellijk door de mand. Hij raakt zijn doel dan niet eens, tenzij hij een toevallig natuurtalent is. Wil judo echter beantwoorden aan haar bedoeling en niet ontaarden in een harde vorm van worstelen, móet de judoka aandacht hebben voor zijn basis. En dus... houding oefenen, leren lopen en bewegen, spieren trainen, en vooral ademen en ontspannen, tot het moment dat hij moet aanspannen. 

Wie heeft er echter het geduld van een boogschutter om eerst die kunst te leren verstaan???

Sakura (2)

Twee jaar geleden schreef ik in deze maand een blog over Sakura, de magische lentebloesem van Japan.

Laatst trof ik op Facebook een nieuwe foto met een werkelijk adembenemende esthetiek. Sakura (pruimenbloesem) met daarop een witoog, een fantastische kleine vogel. Wat een prachtige natuurlijke kleurencombinatie! Ik snap dat een echte Japanner er lyrisch van wordt. 

Foto: Yuki Wago

Het is lente! :-) Ik ben heel tevreden met het nest jonge merels wat momenteel in mijn klimophaag zit, maar als ik zo'n schitterende witoog met zo'n prachtige kleur roze bloesem in mijn tuin had, zat ik nu niet achter mijn pc, dat zal ik je wel zeggen.

Renma 練磨

Laatst kreeg ik een berichtje op Facebook waarin het woord renma (練磨) mij werd aangeprezen als een mooi levensmotto. Dat zeg je tegen mij maar één keer en ik duik er in natuurlijk.

Renma is een woord wat door sommigen inderdaad in verband wordt gebracht met Japanse gevechtskunsten/- wegen. Allereerst ga ik dan uiteraard naar de afzonderlijke kanji kijken. 

-- Ren (練) is hetzelfde kanji als het eerste in 練習 (renshuu), en dat betekent zoveel als 'trainen'. Maar dan wel op een drillende manier, technisch, 'stampen' zou je mogen zeggen.

-- Ma (磨) betekent in de eerste plaats 'polijsten'. Je zou ook mogen zeggen: verfijnen, cultiveren.

Renma wordt in de woordenboeken exact hetzelfde vertaald als renshu, (training, onderwijs, oefening) terwijl dat toch nét iets anders betekent door het kanji shu (習) wat niet zozeer 'polijsten' is, maar 'tot een gewoonte maken.' Vandaar dat men in aikido wel iets kent als Ki no Renma (気の練磨 / Cultivering van Ki) zoals dat door Hiroshi Tada Shihan werd verspreid in Europa. Het wat ingewikkelde begrip ki en ademhalingsles is uiteraard iets wat je niet drilt, maar wel verfijnt.

Wat is dan dus het verschil tussen renma en renshu? Nou... voorzover wij het Japans enigszins kunnen begrijpen in alle fijne nuances, zou ik zeggen: het zijn twee visies op trainen. In beide gevallen gaat het om het herhalen van oefeningen. Voor judo en gevechtskunsten: technieken onder de knie krijgen, er in stampen door veel te oefenen. Uchi komi tot je er bij neervalt. Bij renshu gaat het er dan om dat je het je 'eigen' maakt, dat het zo gewoon wordt dat het 'zit' zoals we dan zeggen. Bij renma gaat het meer om het cultiveren en verfijnen door het stampwerk. Renma geeft wat meer gevoel erbij, zou je mogen zeggen, vraagt meer bewustzijn wat je er in aan het stampen bent. Renma is gericht op verbetering, terwijl renshu alleen blijft repeteren wat al goed was. (Hoewel je dat laatste in judo eigenlijk nooit kunt zeggen, maar goed.)

Tsja, is wat wij bij judo doen dan renma of renshu?

Hmmm....

Renma of Keiko?

Bijna 3 jaar geleden schreef ik daar al eens iets over.  En ik sta nog steeds achter wat ik toen schreef. Want ik denk bij judo meer aan keiko dan aan renma /-shu. Ik herhaal dus nog een deel van wat ik toen schreef... en de rest leze men nog maar eens terug haha!

Bij het judo spreekt men liever over 稽古 (keiko) wat een diepere betekenis van oefening en training betekent. Kei is namelijk ‘stilstaan bij, vergelijken, overdenken’, terwijl het kanji 古 (ko) altijd in verband staat met het verleden, de traditie, vgl. het kata van de antieke vormen: Koshiki-no-Kata (古式の形).  Ko is een kanji wat het Japanse getal 10 combineert met een 'mond', en sommigen zeggen dan: ko "is de wijsheid van tien generaties". Zo zou je het kunnen zien ja.

Het studeren van keiko is dan ook een bezigheid die niet alleen repeterende bezigheid is, maar een totaalpakket van educatie in zich draagt, en vooral een intellectuele en analytische benadering is. Leren in perspectief van verleden, heden en toekomst. Keiko is een trainingsmethode van de weg… Een mooi artikel daarover vindt men hier. Bij keiko trainen we de juiste 'spirit', het is als "in een snelstromende rivier stappen en je onderdompelen in iets dat van oorsprong ver voor jou ontstond en veel groter is dan jijzelf..."

Nogmaals  Jutsu of do, vaardigheid of weg? 

Zoals ik vorige week schreef mogen we echter als judoka, jujutsuka, aikidoka, kendoka etc. niet een te grote kloof scheppen tussen  Jutsu 術 en do 道. Op de weg heb je vaardigheid nodig, niet alleen visie. Verkeersinzicht vertaalt zich niet alleen in een perfect theorie-examen, maar in de praktijk. Beide elementen hebben we dus ook nodig.

Zodoende hebben we als judoka ook beide vormen van training nodig. 

Vanuit de do 道 weg hebben we keiko 稽古 nodig.

Vanuit de Jutsu 術 hebben we renma (練磨) of zelfs het meer 'domme' renshu (練習) nodig.

Het een kan niet zonder het ander.

Dus, Erik en Cees, inderdaad is dat renma wel iets voor mij. Alleen krijg ik daarvan meer spierpijn dan van de keiko, hoewel...?

De koningsworp

Schooljudo.nl heeft tot 18 april een leuke actie, om kinderen die de gewoonte hebben alles wat ze doen te filmen met de smartphone en op youtube te zetten, eens met judo te laten scoren. Op de Nationale Budodag werd er ook aandacht aan besteed, en vorig jaar liep het project ook rond de troonswisseling.

"Wat is jouw koningsworp?" Dat wil zeggen: jouw favoriete worp (nage waza) waarmee je het beste scoort?

Ik vind het een leuke actie. Het kan kinderen enorm stimuleren, zeker in de eerste fase van hun judo-leventje, om te kunnen genieten van iets waar ze goed in zijn. Het is uiteraard een enorme eer voor ze om 'topjudoka' mee te maken die laten zien waar zij in uitblinken. En die de jongelui dan helpen om hun favoriete worp te verbeteren.

Tegelijk zou ik zelf ook geïnteresseerd zijn in het waarom van de favoriete worp. Want het woord 'koningsworp' kennen we in het judo al langer als tokui waza en elke judoka heeft die, ik ook. Waarom die specifieke worp? Is dat omdat hij gemakkelijk is, of omdat je hem veel geoefend hebt óf... omdat hij goed past bij je lichaam?

Persoonlijk vind ik het wel eens lastig om te zeggen: dit is mijn favoriet. Ik heb er zelf ook één die ik heel graag doe (sode tsurikomi goshi) maar ik moet dan wel zeggen: niet bij een dwerg als uke. Een stijve uke is juist wel leuk daarbij, misschien ben ik daarom wel zo op die tsurikomi goshi gesteld, omdat veel judoka tegenstribbelen en stijf doen als je inzet, en dan is het juist prijs. Dan gaan ze als een plank. 

En dat is nou net het punt. Elke techniek heeft een eigen technische basis. Een perfecte worp vraagt alle facetten op een perfecte manier. Bij elke worp is de kuzushi van wezenlijk belang. De reden waarom een worp je ligt, is vaak dat je de balansverstoring van je uke daar fijn mee maakt. Maar die balansverstoring hangt veel af van de lichaamsbouw en de beweging van je uke.

Goeie actie, die koningsworp. Als het daarbij ook leidt tot bewustzijn van technische punten bij die worp, is het helemaal perfect.

Haha, ik ga mezelf niet laten filmen, ik ben geen tiener en zou niet weten hoe ik het op youtube kreeg. Maar dit is mijn favoriet dus. Ik wou dat ik hem zó kon LOL.